Mantelzorg? 
Daar praten wij over!

Combineer je zorgtaken met een betaalde baan? Dan ben je niet de enige: 1 op de 4 werknemers doet dit*. Mantelzorg is vaak zo vanzelfsprekend dat je soms zelf te laat doorhebt wat jij nodig hebt om het vol te houden. Want de combinatie van werk en zorg kan stress, spanning of onrust met zich meebrengen. 

Werk en mantelzorg: de normaalste zaak van de wereld!
Oók binnen de Metalektro. Daarom maken we dit belangrijke onderwerp graag bespreekbaar op de werkvloer. Zo kunnen we werk en zorg beter op elkaar afstemmen.

Wil jij weten hoe je werk en mantelzorg beter kunt combineren? Wij helpen je
graag verder.

*Bron: SCP (2021). Blijvende bron van zorg

Wanneer ben je mantelzorger?

Je bent ouder, kind of partner van iemand die langdurig zorg nodig heeft. Je helpt bijvoorbeeld bij het huishouden, lichamelijke verzorging, de administratie of je houdt gewoon gezelschap. Dan ben je mantelzorger. Je zorgt dan langere tijd en onbetaald voor iemand in je omgeving. Dit kan je partner, vader of dochter zijn, maar ook een ander familielid, vriend of kennis. Mantelzorg is meer dan alleen de alledaagse zorg voor elkaar.

Als mantelzorger kun je gebruik maken van ondersteuning die speciaal bedoeld is voor jou. Zowel thuis als op het werk zijn er mogelijkheden die je helpen om werk en zorg te blijven combineren. Er is vaak meer mogelijk dan je denkt. En je hoeft niet alles alleen te doen.

In gesprek met je leidinggevende

Praten over mantelzorg is makkelijker gezegd dan gedaan. Want zorgen voor een ander is toch normaal? Maar ondertussen voel je dat je steeds meer onder druk staat. Door de verwachtingen en verplichtingen vanuit thuis én vanuit je werk. Tijd dus voor een gesprek met je leidinggevende.

Tips voor een goed gesprek
Door het gesprek over mantelzorg aan te gaan, kan je samen met je werkgever zoeken naar een slimme oplossing. Een oplossing die goed is voor jou, je werk én voor je team. Maar hoe ga je op de juiste manier het gesprek aan?

  • Tip 1. Wacht niet te lang

    Ga op tijd in gesprek met je leidinggevende, de vertrouwenspersoon in je organisatie of iemand van de afdeling personeelszaken. Ga na wat de mogelijkheden zijn om je werk en mantelzorgtaken zo goed mogelijk te combineren. Vaak is een uurtje eerder vrij of tussendoor even weg om wat te regelen al voldoende. Soms helpt het om tijdelijk minder te werken, op andere uren of tijdelijk verlof op te nemen. Overleg wat mogelijk is. En soms kan het al helpen om gewoon even je verhaal te delen, zodat anderen op de hoogte zijn van je situatie.

  • Tip 2. De bal ligt bij jou

    Alleen jij weet wat de impact van werk en zorg op je leven is. Vaak hebben leidinggevenden en collega’s geen idee. Zij zien niet dat jij in de ochtend nog snel even langs de apotheek moet voor medicijnen. Of in de pauze belt met de behandelend arts. En na je werk een extra maaltijd kookt én langsbrengt. Maar als je op alle fronten een topprestatie wilt leveren, gaat dat uiteindelijk ten koste van je gezondheid en welbevinden. En dat merken ze thuis
    én op je werk.

  • Tip 3. Bereid je goed voor

    • Vraag een gesprek aan. Geef vooraf aan hoeveel tijd je nodig hebt. Maak een nieuwe afspraak als blijkt dat de tijd te kort is.
    • Denk goed na wat je met het gesprek wilt bereiken. Voor jezelf en de organisatie.
    • Zorg dat je je situatie goed kunt uitleggen. Schrijf vooraf op wat er aan de hand is, waar je tegenaan loopt en – als je dat weet – wat je wens is.
    • Houd niet alleen je eigen belangen in het oog. Je hoopt op steun van je werkgever, maar soms kun je ook een ‘nee’ krijgen als je een voorstel doet.

  • Tip 4 - Let op de volgende dingen tijdens het gesprek

    • Vertel feitelijk wat er aan de hand is en wat het effect van mantelzorg is op jou en je werk. Geef concrete voorbeelden.
    • Geef aan wat je nodig hebt. Of vraag om tijd/ruimte om helder te krijgen wat je wilt. Eventueel met de hulp van een mantelzorgcoach.
    • Geef je leidinggevende de tijd om erop terug te komen en neem initiatief tot vervolgafspraak. Denk alvast na over een alternatief. Vraag wat je leidinggevende van jou verwacht op het werk en welke ruimte er is om mantelzorger te zijn.
    • Is het lastig een maatwerk afspraak te maken, betrek het team en/of collega’s erbij om mogelijkheden te bespreken.
    • Maak afspraken hoe je elkaar op de hoogte houdt en evalueer gemaakte afspraken. Werkt de bedachte oplossing voor jou, je leidinggevende en team?
    • Maak afspraken over wat en hoe je wilt delen met collega’s. Het is vaak makkelijker om te vertellen dat er sprake is van een fysieke ziekte dan een verslaving of psychische ziekte.
    • Zoek samen naar oplossingen die voor iedereen werken: voor jou, de organisatie, klanten en collega’s.

  • Tip 5 - Zoek naar oplossingen op maat

    Soms helpt het om tijdelijk minder te gaan werken, of om op andere uren te werken. Denk aan:

    • Meer uren werken in minder dagen, waardoor je een dag(deel) in de week vrij bent.
    • Vroeger of later beginnen met werken.
    • Tijdelijk verlof opnemen.

     

    Kijk of je afspraken kunt maken op het werk, zodat je bijvoorbeeld af en toe:

    • Kunt bellen met thuis of zorgorganisaties.
    • Tussen je werk door vrij kunt zijn om zaken te regelen.
    • Afspraken met zorgverleners in werktijd kunt plannen.

     

    En kijk of je de zorgtaken thuis anders kunt organiseren. Misschien kun je sommige zorgtaken uitbesteden. Ontdek de mogelijkheden en wie daarbij kunnen helpen op mantelzorg.nl.

Laat ook je collega’s weten dat je werk en zorg combineert
Zij kunnen meer begrip tonen voor je situatie. Wacht daar niet te lang mee. Zo kan iedereen snel meedenken voor de beste oplossing voor jouw situatie. Er is meer mogelijk dan je denkt. Je staat er niet alleen voor!

Overleg met je HR-afdeling, bedrijfsarts, huisarts of zorgverzekeraar
Zo heeft je werkgever misschien een aanbod via de arbodienst of zorgverzekeraar. Aanvullende verzekeringen kunnen bijvoorbeeld de mantelzorgmakelaar vergoeden. Dat neemt veel geregel en zorgen uit handen.

Wil of kan je het niet bespreekbaar maken op je werk?
Er zijn veel organisaties die je kunnen helpen. Dus wil je een sparringpartner, kennis of expertise rondom de zorgsituatie thuis? Dan kun je bijvoorbeeld terecht bij de Mantelzorglijn. Meer mogelijkheden vind je hieronder.

De inspiratiesessies waren verhelderend; nooit gedacht dat het zo breed is en dat de impact op de organisatie zo groot kan zijn. Ook interessant te weten wat er aan ondersteuning is buiten het werk. En er is niets mis mee om eerlijk te kunnen zeggen dat ik als leidinggevende soms ook in de spagaat kom.

Antonie van ABB

We zien bij medewerkers steeds meer uitval of klachten vanwege een mantelzorgsituatie. We sturen altijd aan op maatwerk en dan is een goed gesprek met je leidinggevende, die over de juiste handvaten beschikt, cruciaal.

Herma van Bosch

Mensen identificeren zich vaak niet als mantelzorger omdat het zo vanzelfsprekend is.

Margreet van Haas-Mondomix BV

Samen met mijn preventiemedewerker hebben we afgesproken dat we mantelzorg meenemen in het functioneringsgesprek. Ook de bedrijfsarts vraagt nu door over mantelzorg als er sprake is van psychisch verzuim. We zijn er nu meer alert op en weten de weg als er sprake is van mantelzorg.

Monique van Van de Grijp

Mantelzorg kent ook een maatschappelijke context. Hoe fijn is het als ik de buurvrouw van mijn moeder kan vragen om ‘s morgens even in de gaten te houden of de gordijnen opengaan. Dat geeft mij een goed gevoel als ik naar mijn werk ga. Ik wil dat medewerkers van mij ook zo kunnen omgaan met hun mantelzorgtaken.

Renate van Kaak Bakkerijmachines

Werken aan een veilige cultuur blijft belangrijk. Zo kunnen medewerkers eerlijk zijn als het voor even of voor een langere periode lastig wordt om alles goed te combineren. Het gesprek en maatwerkafspraken helpen dan om deze periode door te komen.

Anouk van Veolia

Deze hulp is er voor jou!

Als werkende mantelzorger kun je gebruikmaken van verschillende verlofregelingen: calamiteitenverlof, kortdurend zorgverlof en langdurend verlof. Elke werknemer heeft recht op deze verlofregelingen, omdat het wettelijke regelingen zijn. Naast afspraken maken met je werkgever zijn er ook andere mogelijkheden voor ondersteuning. Kijk wat en mogelijk is en wat bij jou past:

  • Wet flexibel werken

    De Wet flexibel werken geeft je als mantelzorger de mogelijkheid om je werk in overleg met je werkgever aan te passen. Dit kan bijvoorbeeld betekenen dat je je werktijden verandert, minder uren gaat werken, op een andere locatie werkt of vanuit huis. De cao Metalektro 1.3.1 geeft al eerder recht op korter werken! Ook biedt de cao Metalektro (2.2) de mogelijkheid om tijdelijk korter te werken.

  • Kortdurend zorgverlof

    Kortdurend zorgverlof kan je opnemen wanneer iemand ziek is en niet zonder jouw zorg kan. Als iemand plotseling ziek wordt, kun je op de eerste ziektedag calamiteitenverlof opnemen. Daarna vraag je zo snel mogelijk kortdurend zorgverlof aan. Je werkgever mag dit verlof alleen weigeren als je afwezigheid ernstige problemen voor het bedrijf veroorzaakt.

  • Langdurend zorgverlof

    Langdurend zorgverlof kan je aanvragen als je voor een langere periode voor iemand moet zorgen. Ook dit mag je werkgever alleen weigeren als jouw afwezigheid ernstige problemen oplevert. Langdurig zorgverlof of minder uren werken kan invloed hebben op de hoogte van je pensioen en een eventuele WW-uitkering. Informeer hiernaar bij je werkgever.

  • Maak gebruik van een mantelzorgcoach

    Een coach kan je helpen bij het bespreekbaar maken van je situatie. Of helpen bij het voorbereiden van het gesprek met je leidinggevende of collega’s. Je werkgever maakt het mogelijk dat medewerkers gratis en vrijblijvend terecht kunnen bij een mantelzorgcoach. Maak een afspraak via info@jongenveer.nl.

  • Bel of mail de Mantelzorglijn

    De Mantelzorglijn geeft informatie en biedt een luisterend oor. De Mantelzorglijn bereik je op werkdagen van 9.00 tot 17.00 uur op telefoonnummer 030 – 760 60 55 of via WhatsApp op 06 27 23 68 54. Mailen kan ook.

  • Zoek een Mantelzorgmakelaar in de buurt

    Mantelzorgmakelaars kunnen veel regeltaken uit handen nemen. Bijvoorbeeld bij het aanvragen van hulpmiddelen. Of het invullen van formulieren. Lees hier een overzicht van gecertificeerde mantelzorgmakelaars.

  • Persoonsgebonden budget

    Het persoonsgebonden budget is een bedrag waar je zelf zorg mee kunt regelen als je ziek bent. Er kan ondersteunende zorg van worden ingekocht, maar het kan ook gebruikt worden om jou als mantelzorger te betalen.

  • Respijtzorg, vervangende zorg

    Ga je op vakantie of wordt de zorg te veel voor je? Dan kan je met respijtzorg jouw zorgtaken door iemand laten overnemen. Dit kan tijdelijk, maar ook voor een vast aantal dagen per week.

  • Vraag hulp aan bij de gemeente

    Veel gemeenten hebben een eigen mantelzorgsteunpunt. Daar kun je terecht met vragen over:

    • Vervangende zorg of respijtzorg.
    • Huishoudelijke hulp, woningaanpassingen en vervoer.
    • Begeleiding, dagbesteding en kortdurend verblijf voor degene die je verzorgt.
    • Beschermd wonen voor mensen met een psychische stoornis.
    • Behandeling of begeleiding van kinderen met een stoornis, beperking of aandoening.

  • Technologie in de zorg

    De technologie ontwikkelt zich snel. Er zijn bijvoorbeeld apps die zorg op afstand mogelijk maken. Hierdoor kunnen mensen langer thuis blijven wonen. Hier vind je voorbeelden en zie je hoe je hier als mantelzorger gebruik van kunt maken.

  • Informeer bij je vakbond

    De vakbonden hebben eigen hulplijnen waar je (ook) met je vragen over mantelzorg terecht kunt.

    • FNV – 088 368 03 68
    • CNV – 030 751 10 01
    • De Unie – 0345 85 19 63
    • VHP2 – 040 211 62 22

Let op: cao-afspraken zijn (altijd) aanvullend op wetgeving. Vraag het na bij je werkgever. Je kunt de cao en/of aanvullende afspraken inzien of opvragen bij de afdeling Personeelszaken.

Meer weten?

Kijk ook eens op www.werkenmantelzorg.nl. Hier vind je inspiratie, kennis en praktische tools om zelf aan de slag te gaan.

Werkgevers kunnen contact opnemen met FME: 088 400 84 00

Werknemers kunnen ook contact opnemen met de vakbonden:

FNV – 088 368 03 68
CNV – 030 751 10 01
De Unie – 0345 85 18 51
VHP2 – 040 211 62 22